Kręgozmyk (spondylolisteza) - jest to “ zsunięcie” się kręgu do przodu (w kierunku brzucha) w stosunku do kręgu położonego poniżej. Dotyczy to 4. i 5. kręgu lędźwiowego. Wynikające stąd zwężenia kanału kręgowego albo otworów międzykręgowych prowadzą do ucisku rdzenia kręgowego lub odpowiednich korzeni nerwowych. Ból i objawy porażenia (niedowładu) występują wtedy, gdy przesunięcie jest tak znaczne, że dochodzi do ucisku rdzenia kręgowego albo korzeni nerwów ogona końskiego. W zależności od położenia kręgów występują zaburzenia jednostronne lub dwustronne. W tej sytuacji operacja kręgosłupa jest wyjątkiem. Przed podjęciem decyzji o zabiegu operacyjnym warto wykorzystać możliwość terapii manualnej (chiropraktyki). Często dużo lepsze efekty od operacji daje nastawienie (repozycja) kręgów i rozluźnienie napiętych mięśni podtrzymujących. Od dawna wiadomo, że terapia manualna daje bardzo dobre wyniki – dzięki niej w ok. 95% przypadków usunięto prawie całkowicie dokuczliwe bóle.

Choroba Bechterowa (zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa) Początkowo choroba rozwija się prawie bezobjawowo, powodując , że najkorzystniejsza dla leczenia faza mija bezczynnie. Pierwszym objawem są bóle pleców, pojawiające się zwłaszcza w nocy i zanikające w dzień. W tej chorobie kręgosłup staje się coraz bardziej wrażliwy. Boleśnie odczuwane są nawet najmniejsze wstrząsy. Jeżeli chory stanie na palcach, po czym opadnie na pięty, też odczuwa ból kręgosłupa.

Reumatyzm stawów - przy prawdziwym reumatyzmie mamy do czynienia z chronicznym zapaleniem stawów. Może występować także w kręgosłupie, zwłaszcza w odcinku szyjnym ( 80% reumatyków skarży się na silne dolegliwości w okolicy kręgosłupa szyjnego).

 
O właściwym zapaleniu wielostawowym mówi się wtedy, gdy proces zapalny zaatakował równocześnie przynajmniej pięć stawów. W odróżnieniu od choroby zwyrodnieniowej stawów ( zużycia się stawów), kość i chrząstka są w tym przypadku niszczone przez procesy zapalne.Dotyczy to zarówno krążków międzykręgowych, jak i małych stawów. Nieoszczędzone są także górne i dolne blaszki graniczne trzonów kręgów. Wtórnym efektem tych zapaleń jest zmiana całej statyki kręgosłupa. Dyski spłaszczają się, dochodzi do podrażnienia nerwów i bolesnych ograniczeń ruchomości. Następują zmiany i przemieszczenia całej konstrukcji kręgosłupa. Chorzy na zapalenie wielostawowe skarżą się bardziej na ból w okolicy kręgosłupa szyjnego niż innych miejsc. Przy prawdziwym reumatyzmie stawowym dochodzi wtórnie do jeszcze jednego zjawiska - zaniku kostnego ( osteoporozy).

Osteoporoza – substancja kostna mająca podstawowe znaczenie dla stabilizacji kręgosłupa, zaczyna zanikać już w dość młodym wieku. Między 40. a 45. rokiem życia kobiety tracą rocznie mniej więcej 1% substancji kostnej. Ma to związek z osłabieniem się hormonalnego działania jajników. W krajach wysoko uprzemysłowionych u 25% kobiet po 60 roku życia stwierdza się wyraźny zanik kości.

U mężczyzn natomiast osteoporoza rozpoczyna się później i nie jest aż tak gwałtowna. Ostatnio stwierdzono jednak, że procesy osteoporozy u mężczyzn nasilają się i pojawiają w coraz młodszym wieku. Wynika to ze zmiany trybu życia i sposobu odżywiania się. Oznacza to, że zmienia się statyka kręgosłupa. Z powodu zapadania się kręgów kręgosłup niszczy się. W końcowych przypadkach dochodzi do powstania garbu. Tym samym zmniejsza się wzrost. Wynikające stąd bóle pleców prowadzą do tego, że chory musi leżeć. Nie ma leku, który byłby w stanie przywrócić normalną, pierwotną formę kręgu. Każde, nawet najskuteczniejsze leczenie musi być połączone z intensywnym ćwiczeniem całego układu ruchu. Nie wolno też zapominać o regularnym przyjmowaniu wapnia , zazwyczaj pod postacią mleka i produktów mlecznych (w których zawarta jest też witamina D) oraz o zdrowym trybie życia i kontroli wagi!

Ból skłania nas do ograniczenia poruszania się. Z kolei bezruch sprzyja zanikowi kości, mięśni, tkanki łącznej i chrząstki stawowej, a zanik tkanki nasila ból. Typowe zapadanie się sylwetki przy osteoporozie szczególnie przeciąża kręgosłup lędźwiowy, w tym biodrowo – krzyżowy układ więzadłowy. Z nadmiernego wygięcia kręgosłupa piersiowego (kifozy patologicznej) bierze się z kolei nadmierne obciążenie mięśni karku. Jeżeli chce się cofnąć objawy, należy dążyć do wyprostowania kręgosłupa za pomocą ruchu i gimnastyki.

Opracowano na podstawie: "Bóle i choroby kręgosłupa", Bernard A. Bäker, Peter Reisky